شما کمال گرا هستید یا تلاش می کنید پیشرفت گرایی را در پیش میگیرید؟ ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که در آن بسیاری از انسان‌ها کمال گرا هستند و همواره برای رسیدن به بهترین‌ها تلاش می‌کنند. آنها خواهان داشتن بهترین شغل، ازدواجی ایده آل و عالی، فرزندان عالی و… هستند. طبعاً دستیابی به تمام این موارد برای بسیاری از افراد امکان پذیر نیست. معمولاً بسیاری از انسان‌ها آن قدر در زندگی با ذهنیتی کمال گرایانه بر دستیابی به خواسته‌هایشان متمرکز می‌شوند که بسیاری از داشته‌های خود را نیز از دست می‌دهند.
از طرف دیگر پیچیدگی زندگی و به دنبال آن سرعت انجام امور در جهان امروز به طور محسوسی رو به افزایش است و همین امر انگیزه افراد را برای انجام کارهای بیشتر با کمترین میزان اشتباهات و نیز صرف کمترین زمان بالا می‌برد. این مسئله در مواردی به اوج خود می‌رسد و افراد را به دو دسته کمال گرا و پیشرفت گرا تقسیم می‌کند، اما به راستی انسان‌های کمال گرا و پیشرفت گرا کدام یک به رشد و پیشرفت جوامع امروزی بیشتر کمک می‌کنند؟
در مقاله پیش رو سعی کرده‌ایم با بررسی دو مفهوم کمال گرایی و پیشرفت گرایی به درک بهتر و بیشتری از این مسئله برسیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
کمال گرایی
کمال گرایی شامل گرایش فرد به تعیین استانداردهایی است که در سطح بسیار بالایی قرار دارند با قابل دستیابی نیستند یا اینکه به سختی برآورده می‌شوند. افراد کمال گرا معمولاً از دیدن اینکه نمی‌توانند به استانداردهای خود در زندگی دست یابند دچار احساس اضطراب، یاس و ناامیدی می‌شوند. این دسته از افراد معتقدند که هرگز نباید اشتباه کنند و اگر اشتباهی مرتکب شوند فردی شکست خورده به حساب می‌آیند.
محور کمال گرایی ترس است؛ ترس از شکست، ترس از اشتباه و نیز ترس از قضاوت شدن توسط دیگران برای یک فرد کمال گرا این ترس‌ها می‌توانند فلج کننده باشند و این پیام را به فرد القا کنند که تو به اندازه کافی خوب نیستی.
غالباً وقتی که افراد مختلف و به خصوص افراد کمال گرا هدفی برای خود تعیین می‌کنند، در آغاز کار هیجان زیادی دارند و اطمینان دارند که همه چیز به طور کامل و به نحوی مطلوب پیش خواهد رفت، اما هر چه زمان می‌گذرد میزان این هیجان در آنها کمتر می‌شود و در بین راه نیز با چالش‌هایی مواجه می‌شوند که در مواردی ممکن است آنها را از ادامه مسیر باز دارد.
یک انسان کمال گرا زمانی خود را فردی ارزشمند احساس می‌کند که بتواند به تمام سوالاتی که از او می‌شود پاسخ دهد و تمام کارهایی را که از وی خواسته می‌شوند درست و کامل انجام دهد و نیز در مسیر انجام امور یا نیل به اهداف مورد نظر خود توانایی عبور از تمام موانع و چالش‌های موجود را داشته باشد.
متاسفانه در بسیاری از موارد کمال گرایی می‌تواند عواقب ناگواری نیز برای فرد و اطرافیانش داشته باشد. فرد کمال گرا معمولاً احساس می‌کند اطرافیانش وظایفی را که وی برعهده آنها می‌گذارد آن طور که مد نظر اوست کامل و بی نقص انجام نمی‌دهند و به عبارت دیگر، کارهای انجام شده توسط آنها از استاندارد و کیفیت کافی برخوردار نیست.
این امر می‌تواند منجر به آن شود که فرد کمال گرا علاوه بر مسئولیت‌هایی که برعهده وی است، مسئولیت‌ها و کارهای دیگران را نیز برعهده بگیرد و به نوعی دامنه وظایف خود را افزایش دهد، حتی با وجود اینکه می‌داند در ازای انجام این کارها هیچ گونه پاداشی دریافت نخواهد کرد.
این مسئله همچنین می‌تواند باعث شود که افراد دیگر به دلیل آنکه حس می‌کنند توانایی رسیدن به استانداردهای مورد نظر وی را ندارند بخواهند از قبول کارها و مسئولیت‌هایی که وی به آنها محول می‌کند شانه خالی کنند. در این صورت فرد به تدریج سعی می‌کند که سخت‌تر و سریع‌تر حرکت و تلاش کند و کارهای بیشتری انجام دهد و با گذشت زمان در معرض خستگی شدید و فرسودگی شغلی قرار می‌گیرد.
فرد ممکن است کار خود را با انرژی فراوان، احساس توانمندی و هیجان درباره چیزهایی که می‌تواند با تلاش خود به دست آورد شروع کند، اما به مرور زمان احساس کند که در یک چالش گیر افتاده است و نمی‌داند چگونه می‌تواند خود را از چرخه معیوب تلاش برای رسیدن به توقعات کمال گرایانه خارج کند.
پیشرفت گرایی
پیشرفت گرایی را می‌توان میل به حرکت رو به جلو که به یک مقصد یا هدف منتهی می‌شود تعریف کرد. پیشرفت گرایی نوعی آموختن از تمامی موانع و چالش‌ها در طول مسیر است که باعث ارتقای فکری و شخصیتی انسان می‌شود. یک انسان پیشرفت گرا خود را در هر حالتی با وجود تمامی موفقیت‌ها و شکست‌هایش ارج می‌نهد و به همین دلیل همیشه احساس خوبی نسبت به خود دارد.
پیشرفت گرایی یک مفهوم ساده و مثبت است با این حال بیشتر مردم با آن مشکل دارند. تمرکز بر پیشرفت گرایی به جای کمال گرایی دستیابی به اهداف را برای انسان‌ها بسیار آسان و لذت بخش می‌کند.
پیشرفت گرایی چه مزایایی دارد؟
- پیشرفت گرایی برای ادامه کار در افراد انگیزه ایجاد می‌کند: با وجود چالش‌هایی که در مسیر رسیدن به اهداف پیش روی افراد قرار می‌گیرد یاداوری پیشرفت‌ها و موفقیت‌های به دست آمده در این راه و مدنظر قراردادن آنها می‌تواند به عنوان یک محرک قدرتمند عمل کند.
- پیشرفت گرایی یادگیری را در افراد تقویت می‌کند: در مسیر پیشرفت، هر یک از اشتباهات صورت گرفته توسط افراد فرصت‌هایی را برای یادگیری و درس گرفتن از آنها ایجاد می‌کند تا افراد بتوانند رویکردها و روش‌های جدید را بسنجند و بررسی کنند.
- پیشرفت گرایی به افراد دلایل بیشتری برای داشتن حس موفقیت می‌دهد: افراد پیشرفت گرا می‌توانند تمام موفقیت‌های خود را هر چند کوچک ببینند. این افراد نه تنها از تمام موفقیت‌هایی که به دست آورده‌اند خوشحال هستند و هیجان زیادی دارند، بلکه برای ادامه مسیر و رسیدن به هدف‌های بعدی خود نیز بسیار مصمم و هیجان زده‌اند.
- پیشرفت گرایی برخلاف کمال گرایی امری پایدار است: کمال گرایی معمولاً رویکردی بی ثبات است، زیرا زندگی همیشه در حال تغییر است و همواره افراد را به چالش می‌کشد.
کنار گذاشتن کمال گرایی
یک راه برای کنار گذاشتن کمال گرایی و حرکت به سوی پیشرفت گرایی جایگزینی گفت و گوهای ذهنی نقادانه با عبارات واقع بینانه مثبت است، حتی اگر در ابتدا فرد نتواند آنها را باور کند. تکرار کافی افکار واقع بینانه مثبت آنها را در ذهن فرد تبدیل به باور می‌کند، عباراتی نظیر هیچ کس بی عیب نیست، من به اندازه کافی خوب هستم، همه اشتباه می‌کنند، من هم اشتباه می‌کنم، اما می‌توانم از اشتباهاتم درس بگیرم.
رویکرد دیگر در تغییر از کمال گرایی به پیشرفت گرایی تلاش برای دیدن مسائل از دیدگاهی دیگر است. می‌توان این کار را نیز با پرسیدن این جملات از خود انجام داد: من اخیراً چه کار خوبی انجام داده‌ام که می‌توانم با تفکر درباره آن احساس موفقیت و شادمانی کنم؟
منبع: مجله موفقیت
- رابطه بین طرز فکر و پیشرفت شخصی در زندگی
- احساس تنهایی مخرب در کارمندان و ۵ راهکار برای جلوگیری از آن
- سه گام کاربردی برای خلق خود مطلوب آینده
- پیش از تغییر باور، ابتدا افکارتان را تغییر دهید
- ۶ راه خلاقانه برای حل مشکل، از مشکلات فرصت بساز
